Agnes-Margrethe Bjorvand, Lisa Aisato, Astrid Lindgren

Właściwie jest to tzw. samograj. Mamy tu bowiem biografię o jednej z najwybitniejszych na świecie pisarek dla dzieci, twórczyni tak uwielbianej i kultowej postaci jak Pippi Långstrump. Książkę wydaną starannie, z ładnymi, ale dość konwencjonalnymi ilustracjami.

Tego rodzaju „ bezpieczną książkę marketingową” można jednak zrobić pod względem literackim i plastycznym: źle, przeciętnie, dobrze i bardzo dobrze. Książce Agnes-Margrethe Bjorvand wystawiłabym oceny między dobrze a bardzo dobrze.

Norweska autorka napisała ciekawą, opartą na faktach książkę dla dzieci. Udała się jej rzecz, która wydaje się najtrudniejsza przy pisaniu książek biograficznych dla małych czytelników. A mianowicie dostosowując publikację do odbiorcy, pisarka uniknęła „spłaszczania” i infantylizowania postaci. Astrid Lindgren, która pojawia się na kartach jej książki jest nie tylko mamą Pipi Långstrump, ale również, a może przede wszystkim, człowiekiem, złożoną i wielowymiarową postacią.  Wątek dzieciństwa, co zrozumiałe, został rozbudowany, jednak nie na tyle, aby zaburzyć portret postaci.  Dzieciństwo Astrid Lindgren było radosne, pełne wolności i mocno związane z naturą. Dorosłe życie okazało się natomiast trudne i pełne rozczarowań. W jego opisie autorka nie unika trudnych tematów. Mówi więc o depresji, nieślubnym dziecku, rozwodzie i śmierci najbliższych. Bjorvand robi to z dużym taktem i wyczuciem odbiorcy. Małego czytelnika traktuje z szacunkiem, uznając, że należy mu się nielukrowany, ale też nie nadmiernie odbrązowiony portret postaci.

Budowa książki jest klarowna i ułatwia przyswajanie informacji. Została podzielona na rozdziały, z których każdy podejmuje jakieś zagadnienie lub ważne wydarzenie z życia pisarki. Wszystkie rozdziały składają się z trzech części: tekstu narracyjnego, cytatu z książek lub wypowiedzi Lindgren i części nazwanej „Vet du hva?” (Czy wież, że), gdzie znajdują się różne ciekawostki, które mogą być interesujące nie tylko dla małego czytelnika. Na przykład w rozdziale pt. Natura możemy przeczytać, że Astrid Lindgren kochała wspinać się na drzewa. Robiła do późnej starości, mawiając „W Biblii nic o tym, że starsze panie nie mogą wspinać się na drzewa!” („Det står vel ikke i Bibelen at gamle damer ikke kan klatre i trær!”).

Na końcu książki znajduje się kalendarium, gdzie lubiący daty i porządek czytelnicy mogą sobie jeszcze raz uporządkować fakty z życia pisarki.

Tekstowi towarzyszą piękne, wykonane techniką akwareli obrazki Lisy Aisato. Ilustracje są realistyczne i dość konserwatywne. Ale dzięki temu, że Aisato odważnie operuje plamą, w całości osiąga ciekawy i „artystyczny” charakter. W przedstawieniu postaci pochodzących z książek Astrid Lindgren Aisato bazuje na ilustracjach z oryginalnych wydań. Nadaje im jednak odrobinę swojego stylu.

Na koniec zacytuję jedną z wypowiedzi Astrid Lindgren, której zadano pytanie, jakie zazwyczaj zadaje się wszystkim autorom książek dla dzieci. Jej odpowiedź jest godna przemyślenia i... uśmiechu.

„Jaka powinna być dobra książka dla dzieci? Jeśli mnie pytasz, to po długich przemyśleniach odpowiem tylko, że: Powinna być dobra­”. („Hvordan skal ei god barnebok være? Hvis du spør meg, så kan jeg etter mye grubling bare svare: Den skal være god­”).

Er det lett å skrive en biografisk bok for barn? Det er ganske lett å skrive  en biografisk bok for yngste leserne. Men det er meget vanskelig å skape en god biografi for dem.

Agnes-Margrethe Bjorvand lykkes å skrive en virkelig god biografien. Forfatterens intensjon er at leseren skal få et bredt kunnskap om verdens mest berømte barneforfatter, Astrid Lindgren. Boka gir leseren kunnskaper om Lindrens lykkelig barndom ensomme ungdom, og voksenliv. Forfatteren ikke unngår vanskelige temaer slik som depresjon, skilsmisse og dødsfall.  Det er fint å se at barn blir tatt på alvor som lesere. Det bildet av Astrid Lindgren som dannes er autentisk og positivt. Boka er delt inn i kapitler etter tematikk eller perioder i Lindgrens liv, den inneholder, anekdoter og sitater. Sitater kommer fra Lingrens bøker eller intervjuer. Noen av dem er morsomme og tankevekkende.

„Hvordan skal ei god barnebok være? Hvis du spør meg, så kan jeg etter mye grubling bare svare: Den skal være god­”.

Bildene av Lisa Aisato er vakre og dekorative. Hvert sideoppslag er illustrert og har en tematisk overskrift. Illustrasjonene er basert på figurene fra de originale bøkene og fotografier av Lindgren. Bruk av vannfarger og akvarellteknikker dominerer, med den vare tegningen i bunn og den utflytende dråpen eller rundingen som særpreg.

Boka fenger mange lesere, og ikke bare i Norge. Dagbladet og andre aviser ga boken terningkast 6. Jeg gir også 6.

Agnes-Margrethe Bjorvand, Lisa Aisato, Cappelen Damm, Astrid Lindgren, 2015

Język/Språk: norweski bokmål/ norsk bokmål
Grupa wiekowa/Alder 6-9 lat/år